اراده از نظر شوپنهاوئر و مقایسه آن با نظر متفکران اسلامی با تأکید بر نظر غزالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

ندارد

چکیده

از امهات صفات حضرت حق دو صفت اراده و علم است، و این سؤال که در خلقت و آفرینش انسان و
طبیعت کدام تقدم بر دیگری دارد نزاعی دیرینه را پدید آورده است. این اختلافنظر در غرب نیز
قابل مشاهده است. چنانچه گروهی از فیلسوفان همواره مدافع تقدم فکر بر اراده بودهاند و طایفهای
به تبع متکلمان اصالت را به اراده داده و علم و فکر را تابع آن دانستهاند. شوپنهاوئر ازجمله فلاسفهای
است که به صراحت اصالت را به اراده داده است. این تحقیق به مقایسه و تطبیق اراده از دیدگاه
شوپنهاوئر و متفکران اسلامی و بررسی وجوه شباهت و اختلاف آنها پرداخته است. برمبنای دیدگاه
ابن سینا، حقیقت قدرت به علم برمیگردد و در مقام ثبوت، واقعیت قدرت را علم تأمین میکند. اما
برمبنای نظر غزالی، چون خداوند قادراست، پس عالم خواهد بود. دیدگاه غزالی علیرغم تفاوت
بنیادی با شوپنهاوئر، شباهتهایی نیز با آن دارد، از جمله تقدم اراده بر علم. غزالی به صراحت اعلام
میکند نخستین تجلی ذات الهی در عالم کائنات اندیشه نبوده، بلکه اراده است. دیدگاه او درباره
چگونگی جلوهگری اراده را علیرغم اینکه منکر موجودی به نام خداست می توان با دیدگاه متفکران
اسلامی درباره فیض مقدس تطبیق داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Primacy of the Will to Reason: Comparison between Schoupenhauer and Gazzali

چکیده [English]

Reason (knowledge) and will are two of more significance God’s
attribute. The philosophical problem rises here is that which one has
priority in the creation of the world. A few philosopher and theologian
proclaim that the reason (knowledge) has priority to will. Among
western philosopher, Schaupenhauer, is one of the most famous one
who explicitly give priority to will, this study attempts to compare and
conformity of Schopenhauer view for voluntary with Islamic scholars
outlooks and finding out also its similarity and differences. Ibn’sina, on
the contrary, argues that the nature of power and/or will is knowledge;
Gazzali, on the other hand, maintains approximately, as
Schaupenhauer that will has priority.

کلیدواژه‌ها [English]

  • voluntary (will)
  • Shopenhauer
  • saint grace
  • Voluntarism