تقریری معناشناختی از صدق جمله های علوم قیاسی با تأکید بر آراء تارسکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

ندارد

چکیده

نظریه ی « صدق »مطرح شده از سوی آلفرد تارسکی، نظری های است مبتنی بر مفهوم کلاسیک
مطابقت که با تکیه بر دانش معناشناسی شکل گرفته است و همین محمل معناشناختی است که
پروژه ی صدق نگاری تارسکی را نسبت به سایر تلا شهای صدق پژوهانه ی پیش از او متمایز ساخته
است « علوم قیاسی » ، است. از طرفی یکی دیگر از مهمترین مواضعی که تارسکی به آن پرداخته است
که شامل دستگاه هایی است که بر اساس اصول موضوع، مفاهیم اولیه و همین طور قواعد تبدیل
مشخصی شکل م یگیرند. در این مقاله بر پایه ی دو سویه ی اصلی مندرج در عنوان آن، یعنی
نظریه ی صدق تارسکی و همی نطور تقریر او از علوم قیاسی، ابتدا به این مطلب م یپردازیم که اساساً
آیا می توان پرسش از صدق جملات دستگاه های علمی قیاسی مانند ریاضیات و منطق را پرسشی
معنادار و قابل طرح به حساب آورد یا خیر؟ سپس ضمن طرح پاسخی مثبت برای این پرسش از
درون اندیشه های معناشناسان هی تارسکی، راه هایی را برای دستیابی به تعریفی از صدق جملات علوم
و نظریه های قیاسی خواهیم آزمود که یکی از مهمترین آنها که در حقیقت رویکرد مختار این مقاله
« مدل » و در دل آن، مفهوم « نتیجه ی منطقی » هم هست، مبتنی بر تعریف خود تارسکی از مفهوم
است و لذا با رویکرد معناشناختی او هم موافقت دارد. این تقریر پیشنهادی و فراگیر ما در مقابل
تقریر برهان محور و نحوشناسانه ای قرار دارد که هم مخالف مواضع معناشناسانه ی تارسکی است، هم
اینکه الزاماً تمام قضایای شکل گرفته در دستگاه های قیاسی را شامل نمی شود. در پایان هم ضمن
برشمردن ویژگی های مثبت تعریف پیشنهادی خود برای صدق جملات علوم قیاسی، برخی از
نقدهای مقدّر و در عین حال غیر بنیادی وارد بر آن را برم یشماریم.

عنوان مقاله [English]

Semantic Account for Truth of the Sentences of Deduetive Disciplines: Based on Tarski's Ideas

چکیده [English]

A. Tarski's truth- theory is based on classic conception of
correspondance-truth-theory and of semantics. The semantic impart
of Tarski's study on truth makes his project distiguished from the
other truth- investigations. One of the most issues which Tarski
pays attention to it, is deductive disciplines. The deductive
disciplines consist in axioms (or postulates), primary concepts, and
certain derivation rules. In this research, first, we try to answer the
question whether asking for truth of the sentences of deductive
system such as mathematics and logic is correct and significant one.
Second, after asserting postive answer to first question, in virtue of
Tarski's semantical ideas, it is examined the ways by which is
acommplished for truth of the sentences of sciences and deductive
systems. Such definition is based on Tarski's conception of
"concequence" and "model" which are in accordance with his
semantic approach. Then it is mentioned that the semantic account
is in contrast with apodictic and syntactical ones which are not in
accordance with Tarski's semantic attitudes and didn't enclude all
formulated theorms in deductive systems. Finally, the positive
features of the new definition for truth is explained and some
(re)assessments and/or (re)evalutions are discussed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Truth
  • accordance
  • deductive disciplines
  • axioms (and postulates)
  • Semantics
  • concequence
  • Model