نظرییات حاکمیت اراده ظاهری و باطنی در حقوق اسلام و ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

ندارد

چکیده

شکل گیری عمل حقوقی و عناصر سازنده آن و آسیبهایی که در مراحل مختلف تکو ین اراده
ممکن است بر آن وارد شود از موضوعات مهم فقهی و حقوقی است . از جمله مسائل قابل تعمق
در این زم ینه تعارض اراده ظاهری و باطنی در ا یجاد یک عمل حقوقی است که کدام از آندو اصل
و حاکم تلقی می گردد. فقه اء و حقوقدانان اسلامی در ا ی ن زم ینه اختلاف نظر دارند برخی و
باستناد به روا یت موثقه ابن بک یر و س یره عقلا ء و عرف خاص تجار و ضرورت استحکام م عاملات و
حفظ نظم اقتصادی ، اصل را اراده ظاهری پنداشته و برخی د یگر بر اساس آ ی ات و روای ات و
ضرورت تبع یت عقود از قصود ، از حاکمیت اراده باطنی جانبداری نمود هاند این اختلاف فقها ء در
قانون مدنی ا یران و نگرش حقوقدانان مؤثر افتاد و آنان ن یز در ا ین زم ینه اتفاق نظر ن دارند ما
ضمن بررسی مبانی و ادله نظریات یاد شده بر تعدیل هر یک از ایندو نظریه تأکید ورزیده ایم و در
موارد جهل و اشتباه ، اصل را اراده ظاهری دانسته و در مواردی که به نظم اقتصادی ارتباط
مستقیم دارد بر ضرورت دسترسی به اراده باطنی متعاقد ین از ناح یه دادرس و شکل گی ری رو ی ه
قضایی اصرار نمود هایم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Theories of Sovereignty of Exoteric Will and Esoteric Will in the Iranian and Islamic Laws

نویسنده [English]

  • Sayyed Abolghasem Naghibi
چکیده [English]

Formation of legal act, its constitutional elements, and damages
which may hurt the will in its various elements of formation are
among major juristic, legal subjects one of which being
contradiction of exoteric will to esoteric will in making a legal act
with respect to sovereignty – that is, which of them enjoys
sovereignty over the other? There is a dispute among jurists and
Islamic lawyers in that connection on the basis of different proofs
for and against any of those two theories. While investigating
proofs of each theory, the present essay emphasizes modification of
both theories and declares that in cases of ignorance the exoteric
will and in cases relating directly to the economical order the
esoteric will should be given priority.